Makar Sankranti 2025| मकर संक्रांती का साजरी करतात?

Makar Sankranti 2025 हा भारतातील महत्त्वाचा सण असून, तो दरवर्षी १४ किंवा १५ जानेवारीला साजरा केला जातो. सूर्याच्या मकर राशीत प्रवेश केल्याने मकर संक्रांतीचे महत्व अधिक वाढते. हा सण संपूर्ण भारतात विविध नावांनी आणि विविध पद्धतींनी साजरा केला जातो, परंतु त्यामागील मुख्य उद्देश निसर्गाचा आदर करणे आणि नवीन काळाचा उत्साहाने स्वागत करणे हा आहे.

मकर संक्रांती साजरी का केली जाते?

मकर संक्रांती हा सण हिवाळ्याच्या शेवटी आणि वसंत ऋतूच्या सुरुवातीला साजरा केला जातो. यावेळी सूर्य दक्षिणायन सोडून उत्तरायणास सुरुवात करतो. उत्तरायण म्हणजे सकारात्मकता आणि प्रगतीचे प्रतीक. प्राचीन काळापासून शेतकऱ्यांसाठी हा सण विशेष महत्त्वाचा मानला जातो. पीक कापणी झाल्यानंतर नवीन धान्याचा आनंद साजरा करण्याचा हा काळ असतो. मकर संक्रांतीस निसर्गाला धन्यवाद देण्याचा आणि समाजाशी जोडणारा सण मानला जातो.

• Makar Sankranti 2025 सूर्याच्या मकर राशीत प्रवेशाचा सण आहे.
• दिवस लांब होऊ लागतात, जे प्रकाश आणि उष्णतेची सुरुवात दर्शवते.
• निसर्गातील बदलांचे स्वागत करण्यासाठी सण साजरा केला जातो.
• तिळगुळ वाटून गोड बोलण्याचा संदेश दिला जातो.
• शेतकरी आणि कष्टकरी यांच्यासाठी हा सण नवीन हंगामाच्या शुभारंभाचे प्रतीक आहे.
• पतंग उडवणे, स्नान आणि दान करणे या परंपरा पाळल्या जातात.

मकर संक्रांती कधी साजरी केली जाते?

Makar Sankranti 2025 दरवर्षी १४ किंवा १५ जानेवारीला साजरी केली जाते, जेव्हा सूर्य मकर राशीत प्रवेश करतो. भारतातील विविध भागांमध्ये हा सण वेगवेगळ्या नावांनी ओळखला जातो:

पोंगल (तमिळनाडू)
उत्तरायण (गुजरात)
लोहडी (पंजाब)
माघ बिहू (आसाम)
संक्रांत (महाराष्ट्र)

मकर संक्रांती कशी साजरी करावी?

मकर संक्रांती साजरी करण्याची परंपरा वेगवेगळ्या भागांत विविध पद्धतींनी केली जाते. महाराष्ट्रात याला विशेष महत्त्व आहे, आणि “तिळगुळ घ्या, गोड गोड बोला” या वाक्याने उत्साह वाढतो.

१. सकाळची पूजा आणि स्नान

मकर संक्रांतीच्या दिवशी पहाटे लवकर उठून गंगा, यमुना किंवा इतर कोणत्याही पवित्र नदीत स्नान करण्याची परंपरा आहे. स्नान केल्यानंतर सूर्याला अर्घ्य देऊन त्याची पूजा केली जाते.

२. तिळगुळाचा आदान-प्रदान

महाराष्ट्रात तिळगुळाचे महत्व फार मोठे आहे. तिळगुळ आणि गुळाचे लाडू एकमेकांना देऊन प्रेम आणि मृदुतेचा संदेश दिला जातो. या सणात तिळाचे महत्त्व यासाठी आहे की तिळाला उष्णतेचे प्रतीक मानले जाते, जे थंडीत आरोग्यासाठी चांगले आहे.

३. पतंग उडवण्याची परंपरा

गुजरात आणि राजस्थानमध्ये मकर संक्रांतीच्या दिवशी पतंग उडवणे हा या सणाचा एक मोठा भाग आहे. विविध रंगांचे आणि आकारांचे पतंग आकाशात झेपावतात, आणि “काय पो छे!” या आवाजाने आकाश भरून जाते.

४. सामाजिक उत्सव आणि परंपरा

या दिवशी घरात नवीन धान्याचे स्वागत केले जाते. शेतकरी नवीन पीक घरात आणून त्याचा आनंद साजरा करतात. कुटुंब, शेजारी आणि मित्रांमध्ये विशेष मेजवानीचे आयोजन केले जाते.

मकर संक्रांतीचे खास खाद्यपदार्थ

मकर संक्रांती हा सण खाद्यपदार्थांमुळे आणखी खास बनतो. या दिवशी बनवल्या जाणाऱ्या पारंपरिक पदार्थांमध्ये तिळगुळ, गुळपोळी, पापडी, आणि चुरमा लाडू यांचा समावेश होतो.

1.महाराष्ट्रातील खास पदार्थ:

तिळगुळ लाडू: तीळ आणि गुळापासून तयार केलेले लाडू, जे आरोग्यासाठी पोषक आहेत.
गुळपोळी: गव्हाच्या पिठापासून बनवलेली पोळी, ज्यात गुळ आणि तीळ भरलेले असते.

2.इतर प्रदेशांतील पदार्थ:

पोंगल: तामिळनाडूमधील गोड भाताचा प्रकार.
लोहडीतील गजक: गुळ आणि तीळ यांच्यापासून बनवलेला कुरकुरीत गोड पदार्थ.

हिंदू पुराणांनुसार, मकर संक्रांतीच पौराणिक महत्त्व

भीष्म पितामहांचे मोक्ष:
महाभारतानुसार, भीष्म पितामहांनी मकर संक्रांतीचा दिवस आपले शरीर सोडण्यासाठी निवडला. असे मानले जाते की या शुभ दिवशी शरीर सोडणाऱ्या व्यक्तीस मोक्ष (मुक्ती) प्राप्त होते.

पीक उत्सव:
पुराणांमध्ये या दिवसाला पिकांचा सण म्हणून ओळखले जाते. या दिवशी लोक सूर्यदेवाचे आभार मानतात आणि भरघोस पिकासाठी त्यांचे आभार व्यक्त करतात, जे समाजाच्या समृद्धीचे प्रतीक आहे.

गंगेचे पृथ्वीवर आगमन:
मकर संक्रांतीला देवी गंगा पृथ्वीवर अवतरली असे मानले जाते. म्हणून, या दिवशी नद्यांमध्ये, विशेषतः गंगेत, स्नान करणे अत्यंत शुभ मानले जाते आणि ते पापांचे शुद्धीकरण करते.

या पौराणिक घटनांमुळे मकर संक्रांती सण अध्यात्मिक प्रगती, कृतज्ञता आणि उजळ दिवसांच्या स्वागताचा संदेश देते.

मकर संक्रांति सणाचा महत्त्व

पतंग उडवण्यामागील महत्त्व

मकर संक्रांतीच्या दिवशी पतंग उडवणे हा आनंद व्यक्त करण्याचा एक मार्ग आहे. पतंग आकाशात झेपावणे हे स्वातंत्र्याचे आणि आनंदाचे प्रतीक मानले जाते. संपूर्ण कुटुंब एकत्र येऊन या उत्सवाचा आनंद घेतात.

मकर संक्रांतीचा समाजावर होणारा परिणाम

हा सण समाजामध्ये एकात्मता आणि प्रेम वाढवतो. तिळगुळाच्या माध्यमातून गोडवा आणि मैत्री टिकवण्याचा संदेश दिला जातो. याशिवाय, गरीब आणि गरजूंना अन्नदान करण्याची परंपरा या सणात पाहायला मिळते, ज्यामुळे समाजाला एकत्र बांधण्याचे काम होते.

मकर संक्रांतीचा आध्यात्मिक आणि पर्यावरणीय महत्त्व

Makar Sankranti 2025 हा केवळ आनंद साजरा करण्याचा सण नाही तर त्यामागे पर्यावरणाशी जोडलेला संदेशही आहे. सूर्याच्या उत्तरायण प्रवासाचा अर्थ म्हणजे प्रकाश, ऊर्जा, आणि नवीन सुरुवात. हा सण निसर्गाशी एकरूप होण्याचा संदेश देतो.

मकर संक्रांति शुभेच्छा संदेश

तिळगुळ खा, गोड गोड बोला,
मनातील कटुता बाजूला ठेवा,
सुख, समृद्धी आणि यशाचा वारसा लाभो,
मकरसंक्रांतीच्या शुभेच्छा! 😇🎉

मकरसंक्रांतीचा सण घेऊन येतो सकारात्मकतेचा संदेश,
तिळगुळासारखी गोड आठवणी बनो प्रत्येक क्षण,
सूर्यप्रकाशासारखं तुझं जीवन उजळून निघो,
मकरसंक्रांतीच्या खूप खूप शुभेच्छा! 🌞🌿

तिळगुळाच्या गोडव्यासारखं तुझं आयुष्य असो,
सूर्यदेवाच्या प्रकाशासारखं यश मिळत राहो,
प्रत्येक क्षण आनंदाने भरलेला असो,
मकरसंक्रांतीच्या हार्दिक शुभेच्छा! 🌟🪁

अजून Makar Sankranti 2025 शुभेच्छा संदेश वाचायचं असतील तर मकर संक्रांति शुभेच्छा संदेश.

सामान्य प्रश्न (FAQ)